Uyku, gün içinde yıpranan sinir sisteminin onarılmasını sağlayan, insan vücudunun fizyolojik ve psikolojik olarak doğal dinlenme ve yenilenme halini oluşturan temel bir davranıştır. Kişinin uyku süreci, derinliği ve kalitesi sabit değildir, yaşam döngüsü boyunca değişir. Uyku normalliği bir yelpaze gibidir; uyku miktarı, uykuya dalma, uyanma süresi, dalış ve uyanış süresi arasındaki zamanın hepsini nitelemektedir. Uykuda bir anormallik olduğunda sağlık açısından önemli problemlere yol açabilmektedir.
İnsomniya; Bireyin uykuya başlama evresinde, süresinde ve bütünlüğünde tekrarlayıcı güçlükler yaşanması ve bunların gün içindeki işlevlerinde bozulmalara yol açması olarak tanımlanmaktadır. Doğal uyuma dengesini sağlayamamak hormonal maddelerin salınımını da olumsuz yönde etkilemektedir.

Uykusuzluk sorunu tek başına gözlemlenen bir sorun olabileceği gibi farklı birçok nedenle de ilişkilendirilebilir. Yüksek strese maruz kalmak, depresyon, düzensiz yaşam faaliyetleri, uykuya birincil sebeplerle etki eden alışkanlıklar, psikolojik ya da fizyolojik etkenler başlıca nedensel kaynaklardır. Bu durumlara ek olarak kişinin kullandığı ilaçlar ve fazla miktarda alkol tüketimi de İnsomniya oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir.





Belirtiler


Uyku bozuklukları türlerinden biri olan İnsomniya varlığında görülen belirtiler şu şekildedir:

• Uykuya başlamada, sürdürmede güçlük yaşama ve uykuya karşı direnç,
• Çok erken uyanma ya da dinlendirici olmayan verimsiz uyku,
• Uyku sonrası yorgunluk ve halsizlik hissi,
• Dikkat, konsantrasyon ya da bellek güçlüğü,
• Duygu durum bozukluğu motivasyon eksikliği,
• Davranışsal problemler (Hiperaktivite bozukluğu, impulsivite, agresyon),
• Uyku yoksunluğuna bağlı gerginlik ve öfke problemleri,
• Sosyal, ailevi, iletişimsel ve mesleki alanlarda işlevsel bozukluklar,
• Uyku ile ilgili yoğun endişe duyma ve takıntılı olma.

Önlem ve Tedavi


Yaşam stilinin değiştirilmesi ve düzenlenmesi, uyarıcı kullanımından kaçınmak, uykuya elverişli alanlar oluşturmak uykusuzluk tedavisinde uygulanan primer davranışsal önlemlerdir. Uyku hijyeni eğitimi, uyku kısıtlama tedavisi, gevşeme egzersizleri, uyaran kontrol tedavileri ve bilişsel davranışçı terapi en etkin kullanılan tedavi yöntemleridir.