Anoreksiya Nervoza (AN), “Beden üzerinde disiplin sağlayarak kişiler arası ilişkilerde ve kendilik algısında kontrol duygusu elde etmek ve bu etkisizlik duygusunu ortadan kaldırmak için kişinin kendi geliştirdiği tedavi yöntemi” olarak tanımlanmıştır.

Kilo almaktan duyulan yoğun korku ve bu korku yüzünden yeme miktarının ileri boyutta kısıtlandığı çarpık kilo algısı ile karakterizedir.

Bireyin çok kilo aldığı düşüncesi ile yemekleri küçük parçalara ayırma, kalori hesaplama, sık sık tartılma gibi obsesif uğraşlar edinmesi ve abartılı bir şekilde diyet uygulaması kontrol edilemez düzeyde zayıflamalara neden olmaktadır.

Zayıf bir bedene sahip olma isteği doğrultusunda yapılan bu eylemler ciddi fizyolojik ve psikolojik sorunlara yol açabilmektedir.

Anoreksiya Nevroza; biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin etkisiyle oluşabilmektedir. Bebeklik ve çocukluk dönemindeki yanlış beslenme davranışları, bireysel motivasyon düşüklüğü, kendilik gelişimi sorunları, etkin hissetmeme, yetersizlik duyguları, duygu durum bozuklukları ve aile yapıları itibari ile yeterli doyum sağlayamayan ilişkilerin varlığı bireyleri bu tanıya eğilimli haline getirmektedir.


Belirtiler
 

• Açlık hissini reddetme, aşırı kilo kaybı, uykusuzluk,
• Gereksinimlerine göre enerji alımını kısıtlama eğilimindeki bireyin yaşı, cinsiyeti, gelişimsel olarak izlediği yol ve vücut sağlığı bağlamında belirgin bir biçimde düşük bir vücut ağırlığının olması,
• Vücut ağırlığındaki yükselişi durduran kısıtlama, çıkarma ya da telafi edici davranışlarda bulunma,
• Sinirli olma ve içe çekilme,
• Kilo almaktan ve şişmanlamaktan aşırı korku ve endişe duyma,
• Beden algısında bozukluklar gözlenmesi,
• Benlik saygısının düşük olması,
• Katı bir ‘ya hep ya hiç’ tarzı düşünce şekli,
• Duygusal durumda hızlı değişiklikler.

Anoreksiya Nevroza tanısı bireylerde iki tipte incelenmektedir;

Kısıtlayıcı Tip:



Bu alt tür, daha çok diyet yaparak, neredeyse hiç yemek yemeyerek ya da aşırı spor yaparak vücut ağırlığının kaybedildiği görünümleri tanımlamaktadır.
Obsesif kompülsif kişiler ve aşırı mükemmelliyetçi kişiler eğilimlidir.

Tıkınırcasına Yiyen/Çıkaran Tip:



Son üç ay içinde yineleyen tıkınırcasına yeme ya da çıkarma (örn. kendi kendini kusturma ya da laksatif ilaçlar) dönemleri bulunmaktadır. Kendine zarar verme eğilimi ve kişilik bozuklukları ön plandadır.


Önlem ve Tedavi


Bilişsel davranışçı tedavi kapsamında bireyin kendi iç kaynaklarını keşfedip, düşünce, yargılama ve duygulanım becerilerini kullanarak kendini kontrol edebilme becerisini geliştirmesi sağlanmalıdır.